4 ابزار لازم که برای ساختن پیغام رسان داخلی نداریم، نبود شبکه ملی اطلاعات کجا خودش را نشان می دهد؟ - تور آلمان ارزان

گروه ارتباطات و فناوری اطلاعات خبرنگاران؛ چند سال پیش زمانی که بحث شبکه های پیغام رسان خارجی در کشور داغ شده بود و به ویژه موضوع فعالیت یا عدم فعالیت تلگرام به عنوان زمین بازی مهم کاربران ایرانی اینترنت، در صدر اخبار مربوط به فضای مجازی در ایران قرار گرفته بود، بحث لزوم ایجاد پیغام رسان داخلی مطرح شد.

از آن موقع تا کنون سال ها است که بحث پیغام رسان داخلی، همیشه در اخبار شنیده می گردد و هرچه جلوتر آمده ایم و پیغام رسان ها نقشی کلیدی تر در فضای سایبر کشور ایفا نموده است؛ اما هیچگاه به انتها مطلوبی نرسیده است.

البته پروژه پیغام رسان داخلی و شبکه اجتماعی داخلی تن ها پروژه فضای مجازی کشور نیست که بدون نتیجه مشخص ادامه یافته یا بر زمین مانده است.

نبود شبکه ملی اطلاعات کجا ها خودش را نشان می دهد؟

پیغام رسان های داخلی اتفاقاً یکی از اجزای اصلی در معماری کلان پروژه عظیم شبکه ملی اطلاعات هستند که تکلیف اجرای خود شبکه ملی اطلاعات هم هنوز روشن نیست.

در این باره این مطلب را بخوانید: ایجاد پیغام رسانی با 50 میلیون کاربر از خدمات پایه شبکه ملی است

پیغام رسان، شبکه اجتماعی، موتور جست وجو، سیستم عامل، ایمیل و بسیاری از پروژه های مشابه به انتها مشخصی نرسیدند

در ساختار طراحی شبکه ملی اطلاعات دیده شده که با توجه به اینکه پیغام رسان ها و شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین احتیاجهای ارتباطی کاربران، به زیست بومی برای توسعه خدمات و کسب وکارها نیز تبدیل شده اند، شکل گیری حداقل یک پیغام رسان اجتماعی با ظرفیت 50 میلیون کاربر فعال و با امکان کسب سهم از کاربران منطقه و بین المللی از اقدامات ضروری در حوزه خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات است.

به این ترتیب طراحان شبکه ملی اطلاعات هم بر ضرورت داشتن پیغام رسان داخلی و هم برخورداری از شبکه اجتماعی داخلی تاکید کردند.

اما همیشه ایده ها و برنامه ها به طور کامل اجرا نمی شوند.

برنامه برای رشد پیغام رسان های داخلی بسیار بود؛ اما در عمل چندان موفقیت آمیز نبودند

پیغام رسان داخلی، به بلوغ نرسیده، پیر شد

در همه سال های گذشته، بحث قدیمی شبکه های اجتماعی و پیغام رسان های داخلی، روی کاغذ و در اخبار پررنگ تر از واقعیت بوده است.

نتیجه چندین سال برنامه ریزی و حمایت برای پا دریافت پیغام رسان های داخلی، بیش از آنکه نتیجه عملی داشته باشد، پرونده های کاغذی را قطور نموده و در صفحات اخبار پرتکرار شده است.

با این اوضاع هم اکنون، از جمع پیغام رسان مورد تایید وزارت ارتباطات شامل بله، بیسفون، سروش، ویسپی، گپ و آی گپ که بنا بود از سال 97 جایگزینی برای تلگرام باشند، بعضی تعطیل شدند، بعضی باقی مانده اند و بعضی هم به تازگی به این بازار اضافه شده اند.

اما همه کسب و کارهایی که امروز در بازار پیغام رسان داخلی حضور دارند، با جامعه محدودی از کاربران و سختی هایی برای پذیرفته شدن در جامعه، روبرو هستند و از این رو برای موفقیت کسب و کار خود هر یک این راه سخت را با ایده منحصر به خودشان ادامه می دادند.

صاحبان کسب و کارهای مرتبط با پیغام رسانی، علاوه بر گلایه از بی توجهی بخش دولتی، به حمایت دولت از رقیب خارجی هم معترض هستند

یکی بر خدمات پرداخت متمرکز شده، دیگری بر خدمات ویدئویی و یکی هم درصدد جلب نظر کسب وکارها و مشاغل است.

در این سال ها هم همیشه صدای گلایه از نامهربانی بخش دولتی و حاکمیتی نسبت به این پروژه های مهم و اولویت دار شنیده شده است.

بعضی از پیغام رسان های بومی مورد تاییدی که قرار بود جایگزین تلگرام شوند، از صحنه رقابت کنار رفتند

آیا هنوز هم احتیاج به پیغام رسان داخلی وجود دارد؟

تکرار چند ساله موضوع ضرورت داشتن پیغام رسان های داخلی بدون اینکه نتیجه مشخصی داشته باشد، باعث کهنه شدن بحث و شاید کم اهمیت شدن و از نظر دور ماندن آن شد. بعضی می پرسند آیا هنوز هم احتیاج به پیغام رسان داخلی وجود دارد؟

با توجه به اهمیت روز افزون، فضای مجازی در حکمرانی کشور ها، شاهد هستیم که توجه کشورها به مسائل ملی در حوزه فضای مجازی در حال افزایش است.

پیغام رسان و شبکه اجتماعی یک لایه مهم از فناوری است که نه تنها زمان آن نگذشته، بلکه اتفاقا تازه شروع شده است

یکی از این موارد، شبکه های اجتماعی این است که به نوعی زمین بازی شهروندان در فضای مجازی هم محسوب می گردد. شبکه های اجتماعی علاوه بر بعد اجتماعی محسوس، دارای ابعاد متعدد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی هستند و از این رو می توانند از ابعاد گوناگونی بر جوامع تاثیر داشته باشند.

پس پیغام رسان و شبکه اجتماعی یک لایه مهم از فناوری است که اتفاقا نه تنها زمان آن نگذشته، بلکه تازه شروع شده و از این پس زوایا و کاربردهای جدید و بیشتری از این فناوری نمایان خواهد شد.

بنابراین پروژه پیغام رسان داخلی، طرحی نیست که به اتمام برسد. به همین دلیل است که می بینیم کشور ها به تدریج قوانین ویژه خود را برای مدیریت بهتر حضور شهروندان خود در شبکه های اجتماعی و همچنین حضور مطلوب تر شبکه های اجتماعی در فضای مجازی شهروندانشان وضع می نمایند.

در این باره بخوانید: توییتر در ترکیه، دفتر حقوقی تاسیس می نماید

کشورها دیگر به حضور پیغام رسان ها و شبکه های اجتماعی در فضای مجازی کشورشان بی اهمیت نیستند

4 ابزار لازم که برای ساختن پیغام رسان داخلی نداریم

اما برای حمایت از پیغام رسان های داخلی در عمل چه کارهایی لازم بود و امروز برای داشتن این ظرفیت در کشور، به چه پیش احتیاجهایی احتیاج داریم؟

بیشترین و خبر ساز ترین حمایتی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از پیغام رسان های داخلی کرد، اختصاص وام 5 میلیارد تومانی بود که در رسانه ها هم بسیار خبرساز شد. اما این حمایت هرگز نتوانست گره کار پیغام رسان های داخلی را باز کند. زیرا به گفته همه کارشناسان و متخصصان امر، پروژه هایی مانند پیغام رسان، موتور جست وجو یا ایمیل، هیچ گاه با توان اقتصادی و فنی محدود یک شرکت اجرایی نخواهند بود.

تجربه های جهانی نشان می دهند که برای داشتن پیغام رسان داخلی، به حداقل هایی احتیاج داریم که تا فراهم نشوند، گره کار پیغام رسان بومی باز نمی گردد

تجربه های جهانی نشان می دهند که به طور مشخص برای ساختن پیغام رسان داخلی، به حداقل هایی احتیاج داریم که این پیش احتیاجها را در خصوص خلاصه می کنیم:

خدمات رایانش ابری (Cloud Computing). رایانش ابری یا به اشتراک گذاری محتوا بستر شبکه، بستری است که وظیفه نگهداری اطلاعات و اجرای برنامه های مختلف را برای دارنده اطلاعات انجام می دهد.

در حال حاضر سرورهای ابری در کشور گران است که بعضی استفاده از آنها را به صرفه نمی دانند و بعضی ها هم از نظر پایداری سرویس به آن اطمینان ندارند. بازیگران بازار خدمات رایانش ابری هم محدود هستند. در نتیجه شرایط به گونه ای است که دارندگان سرویس های پیغام رسانی و شبکه اجتماعی ترجیح می دهند که سرورهای مورد احتیاج خود را به صورت فیزیکی و اختصاصی تهیه نمایند. اما به طورکلی توسعه خدمات رایانش ابری با کیفیت، به مرور هزینه راه اندازی و اداره انواع کسب و کارهای ارائه دهنده خدمات داده ای و کاربر محور را کاهش خواهد بود.

موضوع دوم، نحوه به دست آمدن درآمد در ساختار شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات است. فروش اینترنت بین الملل بخش مهمی از درآمدها در این ساختار را تشکیل می دهد که با ذات تمایل برای داخلی شدن ترافیک در پیغام رسان های داخلی در تضاد است.

پیش احتیاج سوم، مشخص تکلیف مسئولیت محتوا در پلتفرم های داخلی است. در حال حاضر مسئولیت محتوای منتشر شده در پلتفرم روی دوش پلتفرم است و نه کاربر. در این شرایط وقتی هر محتوایی بدون محدودیت در پیغام رسان خارجی در دسترس است، وقتی به پیغام رسان داخلی حق انتشار آن محتوا را نمی دهیم، در واقع زمین بازی را به سمت رقیب خارجی شیب داده ایم.

احتیاج آخر، ضرورت ملی و کلان دیدن پروژه هایی مانند پیغام رسان و برنامه ریزی و حمایت در سطح کلان برای آنها است. وقتی پروژه ای با اولویت ملی دیده گردد، طبیعی است که ابعاد کار روی آن از سطح یک شرکت با اختیارات و توان محدود فراتر می رود و زمینه بیشتری برای رشد پروژه فراهم می گردد. تا به امروز شرکت های پیغام رسان، در حد توان خود، این فناوری را وارد نموده اند، توسعه داده اند و تا حد امکان بومی نموده اند. نهادهای حامی بخش علمی کشور مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می تواند فناوری پیغام رسان ها را جز فناوری های سطح بالا محسوب کند و حمایت ها و جایزه هایی برای توسعه این فناوری در نظر بگیرند. با این اقدامات امکان توسعه فناوری پیغام رسان به صورت بومی افزایش می یابد تا از حالت واردات فناوری خارجی خارج گردد.

در نهایت در صورت فراهم شدن این پیش احتیاجها، در شرایط مطلوب انتظار می رود که در عرصه رقابت عادلانه و بدون انحصار، در نهایت یک یا 2 پیغام رسان و شبکه اجتماعی در سطح ملی و سراسری مطرح شوند، زیرا بدیهی است که جامعه آماری محدود و سرگردانی کاربر در چندین شبکه، به نفع هیچ یک از شرکت های موجود نیست.

انتهای پیغام/