اولین خیابان ایران کجاست؟
به گزارش تور آلمان ارزان، با تصمیم شاه طهماسب صفوی، پایتخت ایران از تبریز به قزوین منتقل شد که باید برای پایتختی قزوین برخی زیرساخت هایی از قبیل دولت خانه، کاخ های حکومتی و اقامتی شاه و همراهانش احداث می شد.
شاه طهماسب هم زمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانه های دو طرف این خیابان، باغ سعادت آباد، عمارت دولتخانه و باغ های شرقی و غربی عمارات در شمال محله شهرستان قدیم یا حصار شاپور خیابانی را احداث کرد که درواقع این خیابان از جلوی مسجد جامع عبور می کرد و به سردر عالی قاپو ختم می شد.
خیابان سپه اولین گذری بوده که اسم خیابان را بر آن گذاشتند؛ درواقع این گذر قبل از ساخت هم وجود داشته اما ویژگی های آن باعث شده به عنوان اولین خیابان ایران طراحی شود و به ثبت ملی برسد.
ظاهراً نام خیابان هم از نام محله ای به نام خیابان در هرات گرفته شده است که شاه طهماسب در دوران ولیعهدی در آن شهر ساکن بوده است.
سپه، خیابان دولتی و اصلی بود و مراسم رسمی و استقبال های مهم از این راستا انجام می گرفت. برای نمونه اگر زمانی سفیر خارجی می آمد و شاه طهماسب را ملاقات می کرد از این راستا به سمت عالی قاپو هدایت می شد؛ ضمن اینکه در گذشته رژه های نظامیان و لشکریان در این خیابان انجام می گرفت و شاه در این خیابان از نظامیان سان می دید.
همچنین مراسم و جشن های مهم در سال های بعد از صفوی در این خیابان انجام می شد به طوری که عکس هایی از دوره قاجار وجود دارد که نشان می دهد این خیابان برای مراسم تزئین شده است.
در زمان شاه صفی خیابان سپه را از سوی جنوب امتداد داده و به گورستان جنوب شهر قزوین (گورستان کُهَنبر) رسانده اند. بعدها نام این خیابان بر قسمتی از محله شهرستان قدیم اطلاق شد و این بخش از شهر قزوین را محله خیابان نامیدند.
در زمان ناصرالدین شاه به مباشرت سعدالسلطنه که بعدها حاکم قزوین شد در قسمت جنوبی خیابان یعنی از مقابل مسجد جامع قزوین تا چهارراه سپه کنونی، مهمانخانه بزرگ قزوین و چاپارخانه و تلگرافخانهٔ هند و اروپا احداث شد و خیابان سپه را از شرق مهمانخانه در معبر باریکی به خیابان طهران (تهران قدیم کنونی) متصل ساختند که هم اکنون محل بارفروشان است. این مهمانخانه و چاپارخانه در سال 1310 خورشیدی تخریب و سبزه میدانی در آن احداث شد که به سبب بی آبی مخروبه ماند و بعداً با رسیدن خط آهن به قزوین و بنا شدن ایستگاهی در جنوب شهر، خیابان سپه را تا ایستگاه ادامه دادند و سبزه میدان مذکور و قسمتی از کاروانسرای سعدالسلطنه، که در ضلع جنوبی خیابانی که از دروازه طهران تا سلامگاه شاهزاده حسین امتداد داشت از میان رفت.
خیابان سپه قزوین به عنوان نخستین فضای شهری که ماهیتی متفاوت از میدان ها و میدانچه ها یا گذرهای ارگانیک فاقد طراحی داشته و بیشتر به عنوان راستای مستقیم و طراحی شده برای رفت وآمد شباهت داشت، شناخته می شود. این محور در دوره صفوی و در دوره پایتختی شهر قزوین از محل سردر عالی قاپو تا موضع تقریبی مقابل مسجد جامع احداث شده است. پس ازآن و با انتقال پایتخت به اصفهان نمونه تکامل یافته تر آن در این شهر و با عنوان چهارباغ احداث شد؛ بنابراین اطلاق عنوان نخستین خیابان ایران برای این محور منطقی به نظر می رسد.
منبع: گردشبان