نان محتکران در روغن است - تور آلمان ارزان

به گزارش خبرنگاران به نقل از روزنامه خبرنگاران، طبق بررسی های اجرا شده مشکل روغن در اغلب شهرهای ایران مشاهده می شود و در این روزهای کرونایی که گفته می شود باید فاصله اجتماعی رعایت شود مردم پشت هم می ایستند تا بتوانند روغن دریافت کنند.

اکنون نیز روغن در بیشتر قفسه فروشگاه های زنجیره ای و سایت های اینترنتی نایاب شده و مشاهدات نشان می دهد این مشکل در سراسر کشور وجود دارد ولی با این حال مسؤولان می گویند بیشتر از مصرف ماهانه این کالای اساسی در کشور توزیع می شود. از طرف دیگر برخی خبرها حاکی از آن است که روغن با کارت ملی در کشور و با خرید اجباری اقلامی دیگر همراه بوده و بعضا صف های عریض و طویلی در برخی استان ها برای خرید آن وجود دارد؛ همه این موارد نشان می دهد برخی سودجویان در کمبود نظارت دستگاه های متولی مانند سازمان اداره صمت های استان های مختلف، سازمان حمایت و سازمان بازرسی اقدام به احتکار روغن کرده تا در زمان مقتضی به فروش برسانند.

در روزهای گذشته اخباری در رابطه با اجبار ارائه کارت ملی هنگام خرید روغن منتشر شد که به نظر می رسید مشکل عرضه روغن نباتی تشدید شده است؛ هرچند برخی مسؤولان این موضوع را غیرقانونی می دانند اما اتفاق مهم اینجاست که این کار در سطح خرده فروشی ها و برخی فروشگاه های زنجیره ای انجام می شود و به هر کارت ملی یک روغن جامد تحویل می دهند. در برخی نقاط از تهران و سایر شهرستان های کشور قیمت روغن جامد به بهانه کمبود اتفاق افتاده در عرضه با قیمت هایی بالاتر از قیمت تصویب شده به فروش می رسد و طی بررسی های میدانی در فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ تهران به هر مشتری تنها دو روغن مایع فروخته می شود.

برای مثال هم اکنون شیرینی پزی ها به عنوان صنوف استفاده کننده از روغن جامد به عنوان ماده اولیه و اصلی در تولیداتشان هزینه گزافی را پرداخت می کنند به طوری که طبق گفته فعالان این بخش هر قوطی حلبی روغن پنج کیلویی حدود 150 هزار تومان خریداری می شود، قیمتی که بسیار بالاتر از نرخ مصوب است.

اگر اهل خرید اینترنتی باشید در مراجعه برای خرید یا با نبود روغن جامد و مایع یا با محدودیت فروش روبرو می شوید، برای مثال امکان خرید بیش از پنج عدد روغن مایع برای متقاضیان وجود ندارد.

احتکار در بازار روغن

تهران، خمینی شهر و اصفهان شهرهایی هستند که گزارش شده بیشترین احتکار کشف شده روغن در آنها اجرا شده است. با اینکه دبیر ستاد تنظیم بازار بیان می کند مسئله ای در عرضه روغن در بازار وجود ندارد اما این کالا در سطح خرده فروشی ها نایاب شده است. برخی فعالان بازار بیان می کنند کارخانه های تولید روغن همانند گذشته تولید می کنند و در مقابل مصرف افزایش زیادی نداشته اما به دلیل سودجویی برخی افراد و احتکار این کالا برای گرانتر فروختن باعث شده تا روغن در بازار کمیاب شود.

بررسی ها نشان می دهد روغن کوچک که باید با نرخ مصرف کننده 10 هزار تومان به دست مردم برسد با قیمت 14 هزار تومان به فروشگاه ها می رسد و بین 15 تا 16 هزار تومان به مصرف کننده نهایی عرضه می شود. به بیان بهتر کمبود روغن نان برخی افراد سودجو را در روغن انداخت تا با برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا سود کسب کنند. اقدامی که اولین بار است در زمینه عرضه کالاهای اساسی اتفاق افتاده است اما دومینو وار در این بخش در حال تکرار است.

آمار گمرک چه می گوید؟

آمار گمرک نشان می دهد در شش ماهه نخست سال جاری 400 هزار تن روغن خام وارد کشور شده است، در حالی که در شش ماهه نخست سال 98 حدود 800 هزار تن انواع روغن خام وارد کشور شده بود و به رغم این که وزارت صمت واردکنندگان را به بانک مرکزی معرفی کرده اما مشکل اصلی را تخصیص ارز قابل انتقال عنوان کردند.

شایعه حذف ارز 4200تومانی و کمبود واردات

مهدی سروی؛ کارشناس کشاورزی در خصوص علت اصلی کمبود روغن در برخی شهرهای کشور گفت: هر چند در بحث روغن نیز همچون نهاده های دامی انحصار واردات وجود دارد ولی این موضوع سبب گرانی و کمبود روغن در بازار کشور نشده است. وی اضافه کرد: از تابستان سال جاری تا اواخر پاییز با توجه به نبود منابع ارزی کافی در کشور دولت اقدام به کاهش شدید واردات روغن به کشور کرد که همین موضوع سبب شد بازار داخلی متشنج شده و در آن شاهد کمبود و گرانی باشیم به طوری که صف های زیادی در سراسر کشور برای خرید روغن ایجاد شد.

سروی تاکید کرد: به نظر می رسد در تا پایان فروردین سال آینده نیز شاهد کمبود روغن در کشور باشیم و توزیع روغن در بازار کشور اواخر فروردین به وضع مطلوب برسد و این نگرانی برای بازار شب عید و ایام نوروز وجود دارد.

توزیع بیشتر از مصرف است

امیر هوشنگ بی رشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران نیز در گفت وگو با جام جم اظهار کرد: هیچ مسئله ای در سراسر کشور در زمینه روغن وجود ندارد و توزیع این کالای اساسی در همه فروشگاه های زنجیره ای و فروشگاه های منتخب کشور منظم صورت می گیرد. وی اضافه کرد: میزان مصرف ماهیانه روغن کشور حدود 140 هزار تن است؛ این در حالی است که در دی ماه سال جاری 177 هزار تن و در بهمن ماه 183 هزار تن روغن در سراسر کشور توزیع شده است.

وی بیان نمود: با این حال اگر کمبود در بازار کشور وجود دارد باید سازمان های صمت استان های مختلف و سازمان حمایت آن را به اطلاع ما رسانده تا در کوتاه ترین زمان ممکن روغن به آن مراکز ارسال شود.بیرشک یادآور شد: به هیچ وجه کمبود روغن مایع در کشور وجود ندارد ولی مسئله ای در روغن نیمه جامد در حال حاضر وجود دارد که آن هم تا هفته آینده حل می شود. گزارش های گمرک حاکی از آن است که روغن وارد کشور شده ولی قبول دارم که در زمینه واردات روغن خام نسبت به سال گذشته 30 درصد کاهش داشته ایم.

بی رشک می گوید: خوشبختانه با تاکید رهبر معظم انقلاب بر روی خودکفایی و برنامه های وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت و ورود بخش خصوصی به کشت دانه های روغنی اتفاقاتی خوبی در این حوزه اتفاق افتاده است. به طوری که در 10 سال گذشته 95 درصد روغن مصرفی از واردات تامین و تنها 5 درصد خودکفایی در این زمینه وجود داشت ولی در سال جاری این میزان خودکفایی به 15 درصد رسیده است.

برنامه برای خودکفایی روغن

کنندگان مجلس در برنامه سوم توسعه اقتصادی کشور، بندی را در بخش کشاورزی قرار دادند تا به منظور صرفه جویی ارزی، ایجاد اشتغال و تامین بخشی از خوراک دام کشور، دولت زمینه لازم برای احداث کارخانه های روغن کشی در بندرهای جنوبی کشور را در دستور کار خود قرار دهد که متاسفانه این کار هیچ گاه به صورت جدی دنبال نشد و مانند موضوعاتی دیگر که در قوانین می آید و ضمانت اجرایی ندارد، آن هم به پایان نرسید.

بررسی آمارهای واردات روغن خام و دانه های روغنی طی پنج سال گذشته نشان می دهد میانگین ارزش واردات روغن خام در این مدت1/16 میلیارد دلار و میانگین واردات دانه های روغنی منتخب نیز طی همین مدت حدود 2/14 میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر در مجموع کشور حدود 3/3 میلیارد دلار در هر سال صرف واردات روغن و دانه های روغنی می شود.

طرح خوداتکایی دانه های روغنی یکی از مهم ترین طرح های وزارت جهاد کشاورزی در جهت کاهش وابستگی به خارج و تأمین نیاز روغن کشور در داخل است؛ طرحی که به پایان رسیدن آن می تواند منجر به تأمین امنیت غذایی، اشتغال زایی و جلوگیری از خروج ارز از کشور شود؛ هر چند طی سال های گذشته، دولت بر اجرای این طرح تاکید زیادی داشته و حدود 10درصد نیز ضریب خوداتکایی بهبود یافته.

اما عقب ماندگی زیادی در برنامه مشاهده می شود. طرح خوداتکایی دانه های روغنی یکی از هشت طرح خوداتکایی محصولات اساسی بود که توسط وزارت جهاد کشاورزی انجام شد. اجرای این طرح 10ساله که تا افق 1404 تدوین شده بود از نیمه دوم سال 94 آغاز شد. در این زمینه علیرضا مهاجر، مجری دانه های روغنی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود: ما برنامه ای 10ساله برای خوداتکایی در این زمینه داریم که بر این اساس باید تا در پایان این 10 سال، حداقل 70 درصد نیاز کشور را به روغن در داخل تأمین کنیم؛ بیشترین تمرکز ما در این زمینه روی محصول کلزا است، چراکه این دانه در پاییز کشت می شود و از نزولات جوی استفاده می کند، بنابراین به حل بحران کم آبی کشور نیز کمک خواهد شد. با گذشت حدود چهارسال از اجرای این طرح، پیش بینی های مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی تا به امروز محقق نشده و عقب ماندگی زیادی در این حوزه مشاهده می شود.

دلایل عقب ماندگی طرح خوداتکایی دانه های روغنی

دلایل مختلفی برای عقب ماندگی در طرح خوداتکایی دانه های روغنی عنوان می شود که از جمله مهم ترین آنها می توان به عدم حمایت دولت در معین نرخ خرید تضمینی، واردات ارزان قیمت، پرداخت به موقع مطالبات و نبود مکانیزاسیون مناسب اشاره کرد. در همین زمینه اخیرا کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان توسط شرکت بازرگانی دولتی باعث کاهش کشت دانه های روغنی شد، گفته است: پیشنهاد ما این است که سال جاری گندم طبق روال سال های گذشته توسط شرکت بازرگانی دولتی خریداری شود اما برای خرید دانه های روغنی تصمیم دیگری اتخاذ شود.

همچنین محمدشفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور با بیان این که سیاستگذاری های نادرست سازمان برنامه و بودجه و شورای اقتصاد در بحث معین قیمت کلزا موجب شد تا برنامه کشت این محصول تحقق نیابد، گفت: به رغم پیشنهادهای تشکل های بخش خصوصی و وزارت جهاد کشاورزی، حداقل قیمت را برای کلزا معین کردند که برای کشاورزان مقرون به صرفه نبود و در نهایت کشاورزان استقبال زیادی از کشت نکردند.

امیر عطایی فر، کارشناس حوزه دانه های روغنی می گوید عملکرد مجموعه دولت در سال های گذشته و اجرای نادرست قانون خرید تضمینی و معین قیمت های غیرکارشناسی و غیرمنطقی منجر به عدم استقبال کشاورزان از کشت دانه های روغنی شد.

از سوی دیگر سیدجعفر حسینی، مشاور نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با بیان این که کلزا همواره بیشترین افزایش قیمت را میان محصولات کشاورزی داشته است، اضافه کرد: با این حال هیچ گاه نرخ خرید تضمینی این محصول متناسب با هزینه های واقعی تولید و نرخ تورم نبوده است. به عنوان مثال سال گذشته برای نرخ خرید کلزا، ما قیمت 5900تومان را معین و پیشنهاد کردیم، اما نرخ پیشنهادی شورای اقتصاد برای این محصول 4660تومان بود که این دلیل عمده عدم استقبال کشاورزان از کشت کلزا در سال جاری بود.