فراوری دارو با پلاسمای ایرانی، آلترناتیوهای مقابله با تحریم کدامند - تور آلمان ارزان

به بهانه فرا رسیدن نهم مرداد، روز ملی اهدای خون، به سراغ مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران رفتیم، تا از آخرین شرایط اهدای خون و همچنین برنامه ها و اهداف پیش روی این سازمان در راستا ارتقای سلامت خون و فرآورده های خونی در کشور آگاه شویم.

آمار اهدای خون در ایران

دکتر علی اکبر پورفتح الله مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، در تبادل نظر با خبرنگاران، به تشریح وضعیت اهدای خون در کشور و شرایط تامین پلاکت و پلاسما، به عنوان دو محصول مهم خونی، و همچنین، وضعیت تجهیزات و اعتبارات این سازمان پرداخت.

وی در ابتدا با اشاره به آمار 2.1 میلیون واحد اهدای خون در کشور، گفت: شاخص اهدای خون در ایران به ازای هر 1000 نفر جمعیت، 27 نفر اهدا نماینده است که در مقایسه با کشورهای با رشد بالا که این عدد 33 است، وضعیت خوبی داریم.

پورفتح اله اضافه کرد: این آمار در کشورهای با رشد متوسط 13 به ازای هر 1000 نفر و در کشورهای با رشد پایین، 7 نفر به ازای هر 1000 نفر جمعیت است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، با عنوان این مطلب که در اهدای خون هم شاهد نوعی بی عدالتی هستیم، شرح داد: کشورهای پیشرفته با درآمد بالا، در حدود 20 درصد جمعیت دنیا را دارند، در حالی که به 70 درصد منابع خونی دسترسی دارند.

پورفتح الله ادامه داد: البته وضعیت کشور ما در این بین، بسیار خوب است. بطوریکه ایران به عنوان کشوری با شاخص رشد متوسط، میزان اهدای خون 2 برابر کشورهایی با رشد متوسط است.

تغییر راستا دنیا در اهدای خون

وی در ارتباط با روند اهدای خون در ایران و دنیا، گفت: دنیا به سمتی پیش می رود که تغییراتی در فرایند اهدای خون صورت دهد، زیرا در گذشته اهدای کامل خون وجود داشت که امروزه این روش، در حال کم رنگ شدن است. زیرا، با اهدای کامل خون، گلبول قرمز نیز دریافت می شد که امروز، تجویز و بکارگیری این ماده خونی، محافظه کارانه شده است. زیرا، به وسیله اهدای کامل خون، حجم بالایی از آنتی ژن ها منتقل می گردد که همین مسئله باعث تضعیف بدن دهنده خون می گردد. ضمن اینکه تحقیقات نشان داده است که با انتقال گلبول قرمز به بدن دریافت نماینده خون، میزان بستری و تخت روز بیمارستانی 2 برابر و میزان انتقال عفونت ها 5 برابر می گردد. از سوی دیگر، میزان مرگ و میر در افرادی که گلبول قرمز را دریافت می نمایند، بیشتر از کسانی است که آن را دریافت نمی نمایند.

پورفتح الله تاکید نمود: از همین رو، دنیا در بحث انتقال خون، نگاه محافظه کارانه به اهدای کامل خون دارد که ما هم به دنبال اجرای چنین سیاستی در برنامه های سازمان انتقال خون کشور هستیم که می بایست فرهنگ سازی در بین جامعه پزشکی و مردم صورت بگیرد و این موضوع، به عنوان یک مطالبه مطرح گردد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، در ادامه به وضعیت مصرف پلاکت و پلاسما به عنوان دو محصول خونی اشاره نمود و گفت: مصرف پلاکت به شدت در جوامع انسانی رو به افزایش است و دلیل آن هم، موضوع سالمندان و بیماری های بدخیم همچون مغز و استخوان است.

وی با طرح این مطلب که تهیه پلاکت به روش سنتی زیر سئوال است، اضافه کرد: در این روش، برای دریافت یک واحد پلاکت می بایست پلاکت 6 اهدا نماینده را دریافت کنیم، به همین خاطر دنیا به سمت اهدای مستقیم پلاکت می رود. بطوریکه در کشورهای اروپایی، بالای 80 درصد پلاکت به صورت مستقیم تامین می گردد.

افزایش مصرف داروهای مشتق از پلاسما

پورفتح الله با اشاره به روند رو به افزایش مصرف داروهای مشتق از پلاسما، تاکید نمود: با توجه به بیماری هایی که با داروهای مشتق از پلاسما، درمان و کنترل می شوند، احتیاج به پلاکت و پلاسما، بیش از پیش احساس می گردد.

به گفته مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، اهدای اجزای خون به جای اهدای کامل خون، یکی از سیاست ها و اهدافی است که در دستور کار سازمان قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: زیرساخت ها برای اجرای برنامه های انتقال خون در کشور فراهم شده و در حال حاضر در 15 استان کشور امکان اهدای مستقیم پلاسما وجود دارد.

پورفتح الله با عنوان این مطلب که سیاست سازمان انتقال خون این است که روند اهدای خون در همین حد نگه داشته گردد، ادامه داد: برنامه و سیاست سازمان انتقال خون این است که مصرف گلبول قرمز و اهدای کامل خون، محدودتر گردد. زیرا، می خواهیم زمینه اهدای مستقیم پلاکت و پلاسما را فراهم کنیم.

وی با اعلام این مطلب که در تامین پلاسما از اهدای کامل خون میزان هدر روی پلاسما زیاد است، اضافه کرد: در این روش، چهار پنجم پلاسما مورد استفاده قرار نمی گیرد. از همین رو، باید اهدای مستقیم پلاسما و پلاکت را ترویج کنیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، گفت: ما تنها کشور در حال توسعه هستیم که توانسته ایم پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی را به دارو تبدیل کنیم. این در حالی است که گزارش ها نشان می دهد در حدود 9.5 میلیون لیتر پلاسما در دنیا تلف می گردد.

سهم بالای پلاسمای ایرانی در فراوری دارو

وی اضافه کرد: با توجه به مدیریت خون و فرآورده های خونی در کشور، از ایران به عنوان یک کشور مدل نام برده می گردد. بطوریکه سال گذشته توانستیم 200 هزار لیتر پلاسما را برای تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما، تامین کنیم که موجب ارزان سازی این قبیل داروها می گردد.

پورفتح الله در عین حال به تامین 200 هزار لیتر پلاسما توسط 8 مرکز دارای مجوز اشاره نمود و گفت: با توجه به تهیه 400 هزار لیتر پلاسما در کشور، نزدیک به 60 درصد داروهای مشتق از پلاسما، به وسیله پلاسمای ایرانی تامین می گردد و این نکته بسیار مهمی است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، از پالایش قراردادی کشورمان به عنوان یک مدل پیروز که در دنیا مطرح است، نام برد و اضافه کرد: در زمینه پلاکت وضعیت مناسب تری داریم. بطوریکه در زمینه پلاکت تک واحدی در استان تهران روزانه 40 واحد از این طریق تامین می گردد که معادل 240 واحد پلاکت معمولی است.

تمرکز بر تجمیع مراکز انتقال خون

پورفتح الله، یکی از چالش ها و مسائل انتقال خون در کشورهای در حال توسعه را در نظر نگرفتن هزینه فایده در انتقال خون بیان کرد و گفت: در مراکز انتقال خون کشورهای توسعه یافته حداقل 20 هزار واحد خون دریافت می گردد، در حالی که این میزان در مراکز انتقال خون کشورهای در حال توسعه، 5 هزار واحد خون اهدایی است. این موضوع نه تنها اقتصادی نیست، بلکه انگیزه در نزد نیروها و پرسنل این مراکز برای انجام کارهای لازم، کاهش می یابد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، ادامه داد: یکی از سیاست هایی که دنبال می کنیم تا اجرایی گردد، متمرکز ساختن مراکز انتقال خون در کشور است که ظرفیت اهدای خون در این مراکز را به 20 هزار واحد برسانیم. برای همین به دنبال ادغام مراکز و تعطیلی مراکز کوچک و کم بازده هستیم. البته برای دسترسی به احتیاجهای خونی، به وسیله بانک های خون در سراسر کشور این کار فراهم می گردد.

وی اضافه کرد: برای واحدهای کوچک انتقال خون، به وسیله مراجعات سیار و کوتاه مدت بر اساس پاسخگویی، میزان اهدای خون را مدیریت می کنیم.

به گفته پورفتح الله، تمرکز آزمایشات خون در چند نقطه، یکی از ابزارهای کنترل کیفیت خون به شمار می رود. در حالی که ما بیش از 40 مرکز در کشور برای این کار داریم، در آمریکا 8 و در کانادا تنها 6 مرکز برای انجام آزمایشات خون وجود دارد.

وی اضافه کرد: ما نه منابع اقتصادی کافی داریم و نه اقتصاد سلامت کشورمان به ما اجازه می دهد که چنین هزینه هایی ایجاد کنیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، تاکید نمود: راه بسیار سخت و دشواری پیش رو داریم و اجرای آن، یکی از بزرگ ترین چالش های حوزه انتقال خون است که با آن روبرو ایم. اما، آنچه مسلم است، باید به این سمت حرکنیم.

ماجرای اهدای خون افاغنه

پورفتح الله در ادامه به ماجرای اهدای خون اتباع افغان در کشور اشاره نمود و گفت: مهاجران افغان به هیچ عنوان نمی توانند در ایران خون بدهند، زیرا اگر خون اهدایی دچار مشکل باشد، باید به اهدا نماینده دسترسی داشته باشیم. از همین رو، بدون کد ملی امکان اهدای خون وجود ندارد. متقابلا، هیچ گونه خون یا فرآورده خونی نیز به کشورهای همسایه ارسال نمی گردد.

وی با اعلام این مطلب که تنها 25 درصد اهدا نمایندگان خون در کشور افرادی هستند که برای بار اول خون اهدا می نمایند، اضافه کرد: 75 درصد اهدا نمایندگان، سابقه اهدای خون داشته و به صورت مستمر خون اهدا می نمایند.

آلترناتیوهای مقابله با تحریم

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، در واکنش به تاثیر تحریم ها بر تامین داروهای مشتق از پلاسما، گفت: برای دور ماندن از مسائل احتاقتصادی، آلترناتیوهایی ایجاد نموده ایم، بطوریکه علاوه بر کشور آلمان که تامین نماینده داروهای مشتق از پلاسما برای ایران است، با اتریش پالایش قراردادی ایجاد نموده ایم و بزودی، هلند نیز وارد این برنامه خواهد شد. این شرکت ها که با ما همکاری دارند، وابستگی چندانی به تجارت با آمریکا ندارند که بخواهد آثار تحریم ها، اثرگذار باشد. به جز یکی از شرکت هایی که با ما همکاری داشت و بخش عمده ای از سهام آن متعلق به یک شرکت آمریکایی بود، مسئله ای خاصی در این زمینه نداریم.

پورفتح الله به تامین کیسه های خون به وسیله شرکت های داخلی اشاره نمود و اضافه کرد: در حال حاضر، کیسه های خون مورد احتیاج به طور کامل توسط دو کارخانه داخلی که استانداردهای لازم را کسب نموده اند، تامین می گردد و از این بابت، مسئله ای نداریم.