کمبود هورمون رشد در بچه ها - تور آلمان ارزان

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

کمبود هورمون رشد در بچه ها را می توان با اختلالات غده هیپوفیز در ارتباط دانست. این مقاله به علل و همچنین علائم این شرایط می پردازد.

هورمون رشد از طریق غده هیپوفیز یعنی غده بسیار کوچک واقع در بن یا پایه مغز ترشح می گردد. این هورمون تحت نام سوماتوتروپین شناخته می گردد. این هورمون رشد انسانی ترشح هورمون دیگری تحت نام فاکتور رشد شبه انسولینی (IGF-1) را به هنگام ورود به کبد تحریک می سازد. اصطلاح کمبود هورمون رشد به کمبود سوماتوتروپین اشاره دارد که تکثیر سلولی و رشد طبیعی را تنظیم می سازد.

کمبود این هورمون می تواند در هر سنی رخ دهد، اما این شرایط معمولاً در بچه ها متداول تر است. بچه ها مبتلا به این عارضه معمولاً قادر نبوده به قد طبیعی برسند. با این حال، بدن آنها می تواند با وجود قد کوتاه، به نسبت تکامل یابد. جدای از نقص در رشد و نمو طبیعی، این شرایط می تواند بر تکامل توده استخوانی اثر گذارد.

علل

کمبود هورمون سوماتوتروپین می تواند یک بیماری مادرزادی به حساب آید. این شرایط به ندرت ممکن است یک بیماری ژنتیکی هم باشد. در بعضی موارد، همچنین می تواند یک بیماری ارثی باشد. اما معمولاً کمبود هورمون رشد را می توان به ناهنجاری غده هیپوفیر ارتباط داد. کم کاری غده هیپوفیز عارضه ای است که می تواند به کاهش ترشح این هورمون رشد، همراه با کمبود سایر هورمونهای مترشحه از غده هیپوفیز منجر گردد.

در بعضی از بچه ها، کمبود هورمون رشد می تواند یک بیماری اکتسابی به حساب آبد. این عارضه می تواند پس از تولد به دلیل آسیب وارده به غده هیپوفیز بوجود آید که خود می تواند به دلیل ضربه و یا صدمه شدید به سر، عفونت، و تومورهای مغزی ایجاد شده باشد. وارد شدن اشعه به سر جهت درمان سرطان هم می تواند خطر بروز این عارضه را افزایش دهد. گاهی اوقات، غده هیپوفیز ممکن است به اندازه کافی هورمون رشد تولید نماید، اما بدن قادر به پاسخ به این هورمون نباشد.

بعضی علل دیگر احتمالی، کمبود اکسیژن به هنگام تولد، کمبود هورمون تحریک کننده مترشحه از طریق هیپوتالاموس، بروز اختلالاتی در گیرنده های هورمون، و بروز حمله خود ایمنی را شامل می گردد. علاوه بر این، عملکرد غده هیپوفیز می تواند به طور نامساعدی از طریق بعضی بیماریها همچون نارسایی کلیوی، سندرم ترنر، سندرم پِرادِر ـ ویلی و دیابت تحت تأثیر قرار گیرد.

علائم

این عارضه، اندازه و سرعت رشد بچه ها مبتلا را آهسته می سازد. بچه ها معمولاً 2 اینچ و یا 8ر5 سانتیمتر در سال رشد می کنند. بنابراین کودکی که دارای سطح پایین هورمون رشد است، ممکن است رشد به مراتب آهسته تری داشته باشد (کمتر از 2 اینچ در سال). این امر می تواند در نهایت کودک را کوتاه تر از بچه ها همسن او نماید. همچنین می تواند بلوغ را به تأخیر انداخته و یا در بعضی موارد کودک ممکن است به هیچ وجه به بلوغ نرسد.

نشانه های کمبود هورمون رشد ممکن است در بعضی از بچه ها تا زمان رسیدن به سن 2 تا 3 سالگی خود را نشان ندهند. اما در بعضی دیگر، نشانه های کندی رشد حتی در سن 6 ماهگی آشکار می شوند. علائم و نشانه هایی که به طور معمول بیشتر مشاهده می شوند عبارتند از:

کوتاه بودن قد و هیکل نسبت به سن

آهسته بودن سرعت رشد، کمتر از 2 اینچ در سال

جوان تر به نظر رسیدن چهره نسبت به بچه ها همسن

تکامل به تأخیر افتاده دندان

چاقی و تپلی خفیف تا میانه، به دلیل افزایش اندازه چربی در صورت و اطراف کمر

بلوغ به تأخیر افتاده

تشخیص و درمان

به منظور تشخیص این بیماری، پزشکان معمولاً جهت تهیه منحنی رشد، قد، وزن و تناسب بدنی کودک را اندازه گیری کرده و همراه با آن سابقه پزشکی کودک را مورد ارزیابی قرار می دهند. سابقه پزشکی خانواده و قد والدین و سایر اعضای خانواده هم برای این منظور در نظر گرفته می شوند. غیر از این موارد، بعضی آزمایشات تشخیصی از کودک گرفته می گردد که جهت تأیید تشخیص بکار برده می شوند این آزمایشات، سنجش اندازه جذب دو گانه انرژی اشعه ایکس (dual energy x-ray absorptiometry scan) (به منظور معین سن استخوان)، اشعه ایکس از دست چپ و کمر (به منظور معین سن استخوان)، اندازه گیری هورمون رشد و سطح IGF-1، آزمایش خون، و ام آر آی از سر را شامل می شوند.

به منظور درمان این عارضه، پزشکان معمولاً تزریق هورمون رشد انسان (HGH) تحت نظر متخصص غدد بچه ها را برمی گزینند. هورمون رشد مصنوعی بایستی در دوز صحیح تجویز گردد که این کار از طریق پزشک اطفال پس از ارزیابی موارد مجزا و فردی انجام می گردد. معمولاً به والدین آموزش داده می گردد که تزریق این هورمونها در خانه هم میسر باشد. کودک مبتلا ممکن است روزانه و یا چندین مرتبه در هفته هورمون رشد تزریق نماید.

در طول دوره دریافت واکسنهای هورمون رشد، کودک بایستی از نزدیک مورد نظارت قرار گرفته به این دلیل که دریافت هورمون رشد می تواند عوارض جانبی خاصی را به همراه داشته باشد. بعضی از چنین عوارض جانبی احتمالی شامل، سردرد، سرگیجه، احتباس مایعات، درد عضلانی و مفاصل، و مسائل بینایی و شنوایی می گردد. با این حال، تمام بچه ها ممکن است این عوارض جانبی را تجربه نکنند. اما با این وجود، لازم است که به دقت تحت مداوا قرار گیرند. چنانچه هرگونه عوارض جانبی را در طول جلسه درمانی مشاهده نمودید، بلافاصله مراقبتهای پزشکی را طلب کرده تا از بوجود آمدن عوارض ناخواسته جلوگیری گردد.

سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه های پزشک متخصص در نظر گرفته گردد.

منبع: راسخون